Kontrollü Dolguların  Sıkışma Özellikleri (Kompaksiyon)

Kompaksiyon, boşluk hacminin azalmasıyla danelerin birbirine yaklaşarak yoğunluğunun artması ile tarif edilebilir. Yoğunluğun artmasıyla, zeminlerin kayma mukavemetleri artarken, oturmaları ve hidrolik geçirgenlikleri azalmış olur. Kompaksiyon deneyinde maksadımız; optimum su muhtevası ve max. Kuru birim hacim ağırlığının bulunmasıdır. Zeminlerin bu özellikleri Proktor deneyleri ile elde edilir. Ancak proktor testi bir laboratuvar testi olup dolguda kullanılacak sıkışmamış malzeme üzerinde yapılır ve tek başına kullanılamaz ve zeminin sıkışması hakkında bilgi vermez. Proktor değeri (optimum su muhtevası ve max. Kuru yoğunluk değeri) ya sahada sıkışmış dolguda sıkışma değerini % de olarak ölçen nükleer sıkışma test cihazına girilir yada kum konisi ile sıkışmanın kontrolü hesaplamalarında kullanılır.

Proktor deneyleri uygulanan enerji bakımından iki çeşittir.

1.Standart Proktor Deneyi

Standart Proktor testinde  2,5 kg ağırlığındaki tokmak 30.5 cm yükseklikten serbestçe düşürülür, 25 vuruşla 3 tabaka halinde sıkıştırılarak sıkıştırma enerjisi uygulanır.

Standart Proktor Deneyinde Gerekli Aletler

Metal Sıkıştırma kalıbı (11.55 cm yükseklik ve 10.5 cm çapında, plakası ve 5 cm yüksekliğinde yakası ile birlikte), 2,5 kg ağırlık ve 30.5 cm’den serbestçe düşebilen 5 cm çaplı metal tokmak, spatula ve bıçak, damıtık su, büyük karuştırma kabı, numune kapları (su muhtevası için), terazi, hassas terazi, etüv.

Standart Proktor Deneyinin Yapılışı

1. a) Açıkta kurutulan ve 20 mm’lik elekten geçen zeminden yaklaşık 5 kg kadar alınır. Geniş bir kapta su ilave edilerek karıştırılır.
2. b) Sıkıştırma kalıbı 1g hassasiyetle tartılır. Kalıp sert bir yere oturtulur ve nemli zemin mümkün olduğu kadar eşit ağırlıkta üç tabaka halinde, her birine 30,5 cm’lik düşüş yapan tokmakla 25 darbe vurarak sıkıştırılır. Darbeler tabaka yüzeyine eşit dağıtılmalıdır. Kullanılan zemin kalıbı doldurmaya yetmeli, fazla geldiği durumda ise kalıp üst seviyesini 6 mm’den fazla aşmamalıdır.
3. c) Kalıbın üst seviyesine düzeltme ile fazla zemin alınarak numune ve kalıp birlikte tartılır.
4. d) Kalıptan çıkarılan zeminden su muhtevasını belirlemek için yeterli miktar ve sayıda numune alınır.
5. e) Geiye kalan zemin karıştırma kabına alınıp ufalanır. Üzerine uygun artışlarla su ilave edilerek b, c ve şıklarındaki işlemler aynen tekrarlanır. Tekrarlama işlemi en az beş değer verecek biçimde yapılmalıdır.

Hesaplamalar

Yapılan her sıkıştırma işlemi için su muhtevası ve kuru birim ağırlık değerleri hesaplanır.

Birim ağırlık: γ=(W2-W1)/V

Kuru birim ağırlık: γd=γ/1+w

W1: Kalıp ağırlığı

W2: Kalıp+sıkıştırlmış zemin ağırlığı

V: Kalıbın hacmi

Su muhtevası kuru birim ağırlık grafiği çizilir, grafikten en büyük kuru yoğunluk ve optimum su muhtevası belirlenir.

2. Modifiye Proktor Deneyi-Proktor Deneyi

Modifiye Proktor Deneyinde, 4.5 kg ağırlığındaki tokmak 45.8 cm yükseklikten serbestçe düşürülür, 25 vuruşla 5 tabaka halinde sıkıştırılarak sıkıştırma enerjisi uygulanır.

Modifiye Proktor Deneyi Deneyinin Yapılışı

Modifiye Proktor Deneyinin yapılışı standart Proktor deneyi ile aynıdır. Aradaki fark, tokmak ağırlığı ve düşüş yüksekliği ile sıkıştırılan tabaka sayısından ibarettir.

PROKTOR TESTİ VE DOLGU SIKIŞMA TESTLERİ İÇİN ARAYIN:+90 507 087 85 57